Działalność Stowarzyszenia Wychowanków Akademii Górniczo-Hutniczej na rzecz Uczelni i Jej Wychowanków
- Szczegóły
- Kategoria: numer 1
- 06 kwiecień 2010
Stowarzyszenie Wychowanków Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie, rozpoczęło działalność pod koniec 1945 roku (8.12.1945) dzięki organizacyjnej inicjatywie ówczesnego Stowarzyszenia Asystentów Akademii Górniczej (między innymi jego prezesów: Juliana Sulimy-Samujłło i Stanisława Zbigniewa Stopy) wspartej przez grono profesorów AG i liczne grupy wychowanków Uczelni w przemyśle górniczym i hutniczym zwłaszcza na obszarze Górnego Śląska.
W pierwszych latach (XII 1945–1948) były to nie w pełni formalne związki powstałe na mocy uchwały Zjazdu Wychowanków AG zwoływanych do Krakowa: Komisji Statutowo-Regulaminowej Stowarzyszenia Wychowanków AG (1945–1946) oraz Komitetu Organizacyjnego SW AGH (1946–1948). Komisja, a następnie Komitet Organizacyjny wykonały dwa podstawowe zadania:
– opracowanie projektu Statutu przyszłego Stowarzyszenia do dyskusji na kolejnym Zjeździe Wychowanków Akademii Górniczej (7.12.1946),
– uzyskanie zatwierdzenia przyjętego statutu i rejestrację Stowarzyszenia Wychowanków AG przez odpowiednie organy władzy państwowej.
Do chwili uzyskania rejestracji spełniały one także rolę tymczasowego organu wykonawczego przygotowującego kształt i kierunki działania SW AG. Jednocześnie organizowano zjazdy koleżeńskie i sesje naukowe wychowanków AG. Miało to ważne znaczenie wobec przedłużającego się okresu oczekiwania na decyzje organów państwowych w sprawie powołania Stowarzyszenia Wychowanków AG. Stopniowo przejmowano niektóre funkcje sprawowane przez grupy koleżeńskie (np. Akacja Zapomóg dla Wdów i Sierot po zmarłych kolegach) i Stowarzyszenie Asystentów AG.
Wszystkie działania podejmowane dotąd spontanicznie z potrzeby serca, zostały usankcjonowane prawnie z chwilą zatwierdzenia statutu i rejestracji Stowarzyszenia (20.10.1048) przez Urząd Wojewódzki w Krakowie.
Komitet Organizacyjny SW AG został przekształcony na I Walnym Zebraniu Wyborczym Członków (11.12.1948) w Stowarzyszenie Wychowanków Akademii Górniczej (od 1949 Akademii Górniczo -Hutniczej) w Krakowie.
Walne Zebranie usankcjonowało wszystkie podjęte decyzje przez Komitet Organizacyjny, między innymi w sprawie:
– przejęcia koleżeńskiej akcji zapomóg dla wdów i sierot po zmarłych kolegach
– przejęcia majątku i lokalu po byłym Stowarzyszeniu Asystentów Akademii Górniczej po jego ustawowej likwidacji w 1948 roku
– uczczenie pamięci prof. Karola Bohdanowicza d.h.c. AG (zmarłego w 1947), a także profesorów i innych pracowników AG poległych w czasie okupacji oraz ofiar wśród studentów i wychowanków AG
– organizacji zjazdów koleżeńskich i sesji naukowych AG w dniu św. Barbary (Dzień Górnika) i św. Floriana (Dzień Hutnika)
Stowarzyszenie zaczęło budować struktury organizacyjne i rozwijać działalność zgodnie z nowym statutem SW AGH. Jednocześnie rozpoczęto realizację celów ujętych w historycznie pierwszym statucie SW AGH:
– jednoczenie wychowanków AGH ze wszystkich okresów istnienia Uczelni,
– tworzenie ognisk życia i solidarności koleżeńskiej wśród swoich członków,
– organizowanie pomocy naukowej i samokształceniowej dla członków
– dbanie o opiekę nad najmłodszymi wychowankami AGH wchodzącymi w życie zawodowe
– utrzymywanie stałej łączności z Uczelnią i jej władzami
– pielęgnowanie tradycji górniczych i hutniczych, zawodowych i uczelnianych
Wytyczono również drogi do osiągania zamierzonych celów, sprecyzowano uprawnienia i obowiązki członków. Do stałych i utrwalonych kierunków działalności Stowarzyszenia należy zaliczyć:
– organizowanie spotkań koleżeńskich wspólnych dla wychowanków różnych wydziałów Uczelni
– stałe powiększanie liczby członków, zwłaszcza obecnie, kiedy szybko rośnie grono absolwentów AGH
– tworzenie struktury kół terenowych na całym obszarze Polski, zwłaszcza w środowiskach o dużej koncentracji wychowanków. Jest to zadanie dość skomplikowane w aktualnej sytuacji ciągłych zmian struktur i organizacji w gospodarce narodowej. Koła są podstawową formą skupiania członków SW AGH
– prowadzenie Akcji Zapomóg dla wdów i sierot po zmarłych kolegach, wychowankach Uczelni; akcja powstała jeszcze przed utworzeniem SW AGH, a później uzyskała wzrost znaczenia wobec pogłębiającej się biedy wśród najstarszych, często samotnych osób.
Okresowo priorytet uzyskiwało szereg innych ważnych zadań, które realizowano przez dłuższy lub krótszy okres czasu. W latach 1945–1985 Stowarzyszenie Wychowanków było głównym organizatorem ważnych i licznie frekwentowanych sesji naukowych AGH. Odbywały się one w dwóch lub trzech terminach w połączeniu ze świętami branżowymi.
Trwałą pamiątką cenioną przez wychowanków i władze Uczelni jest tradycyjna, coroczna uroczystość powtórnej immatrykulacji absolwentów, którzy rozpoczynali studia przed 50 laty. Jest to aktualnie jedna z najbardziej oczekiwanych przez absolwentów i władze Uczelni okazji do uhonorowania jubilatów, odnowienia wzajemnych kontaktów oraz przypomnienia wydarzeń minionych lat.
Stowarzyszenie Wychowanków AGH jest także organizatorem własnych uroczystości przypadających na ogół w latach jubileuszowych. Ponieważ zostało założone w 1945 roku należy do najstarszych działających organizacji wychowanków wyższych uczelni w Polsce.
Stowarzyszenie zazwyczaj czynnie uczestniczy w obchodach świąt jubileuszowych AGH angażując do spraw organizacyjnych swoich członków skupionych w kołach terenowych na obszarze całego kraju oraz przedstawicieli Zarządu Głównego w Krakowie. Efektem aktywności członków SW AGH jest wkład materialny lub rzeczowy członków oraz społeczny wkład pracy organizacyjnej.
SW AGH ufundowało w 1969 roku sztandar dla Uczelni, przekazało wartościowy obraz S. Staszica w 1979 r., fundowało liczne tablice upamiętniające osoby (W. Goetel, W. Takliński) lub zdarzenia historyczne, a także członków honorowych SW AGH.
Członkowie SW AGH mają do dyspozycji szereg stałych i okazjonalnych publikacji wydawniczych, które opracowuje Komisja Publikacji lub Komisja Historyczna SW AGH. W odstępach 1-, 2-letnich wydawane są Informatory SW AGH, które spełniają rolę źródła wiedzy o bieżącej działalności Stowarzyszenia i Uczelni. W 2005 r. została wydana drukiem ilustrowana Kronika 60-lecia Stowarzyszenia Wychowanków AGH, 1945–2005 utrwalająca rozwój i dorobek SW AGH.
Działalność publikacyjna należy do ważnych kierunków pracy SW AGH.
Stowarzyszenie nie może się poszczycić ani posiadaniem znacznego majątku, ani dochodami finansowymi. Podstawą materialną prowadzonej działalności są wyłącznie symboliczne składki członkowskie oraz przychylność władz Uczelni, która stwarza szereg korzystnych ułatwień w zakresie udostępnienia lokalu, personelu administracyjnego i wysyłki korespondencji.
Nieocenionym kapitałem, którym dysponuje Stowarzyszenie są natomiast członkowie SW AGH: liczne grono bezinteresownych działaczy i społeczników, którzy stanowią bazę umożliwiającą prowadzenie wszelkiej aktywnej działalności. Korzystając z tego nie tylko członkowie SW AGH, ale także władze Uczelni, co stale podkreślają Rektorzy Uczelni. Rektor AGH jest honorowym opiekunem SW AGH.
Widoczne efekty działalności SW AGH zawdzięcza wyłącznie bezinteresownej aktywności i pracy społecznej swych członków w ciągu całego okresu swojego istnienia.
W 2008 roku odbędzie się kolejny Zjazd Sprawozdawczo-Wyborczy Delegatów SW AGH. Zjazd zostanie poprzedzony walnymi zebraniami członków w kołach SW AGH i wyborem delegatów na zjazd.
Zjazd będzie dobrą okazją do zastanowienia się nad dorobkiem minionych lat, a także nad kształtem i kierunkami dalszego rozwoju. Zostanie zakończony wyborem na 4-letnią kadencję nowych władz głównych i terenowych.
Zmienia się bowiem wiele czynników wywierających znaczny wpływ na rozwój SW AGH zarówno na Uczelni jak i w Polsce. Szczegółowe informacje o Zjeździe zostaną zamieszczone w kolejnym Informatorze SW AGH.
• Kazimierz Matl
