Vivat Akademia
Periodyk Akademii Górniczo-Hutniczej
12 paĽdziernik 2024

Piotr Chmieliński – absolwent AGH – Honorowym Obywatelem Rzeszowa

Rada Miasta Rzeszowa nadała kolejny, już 49. tytuł Honorowego Obywatela tego miasta. Tym razem uhonorowano Piotra Chmielińskiego, znanego w świecie kajakarza, odkrywcę i podróżnika oraz organizatora i uczestnika wielu badawczo-wyczynowych wypraw kajakowych. Z wnioskiem o nadanie P. Chmielińskiemu honorowego obywatelstwa wystąpił Akademicki Klub Turystyki Kajakowej „Bystrze”, działający przy AGH w Krakowie. To właśnie w „Bystrzu” wszystko się zaczęło: pierwsze przygody z kajakarstwem, spływy po rzekach Polski i Europy aż po słynną wyprawę kajakową Canoandes’79, której celem było przepłynięcie i eksploracja górskich rzek Ameryki Północnej i Południowej.

Uroczystość wręczenia aktu nadania tytułu Honorowego Obywatela Rzeszowa oraz okolicznościowego medalu odbyła się 29 września 2011 roku w Filharmonii Podkarpackiej im. Artura Malawskiego w Rzeszowie. Insygnia przynależne honorowemu obywatelowi wręczyli: Prezydent Rzeszowa Tadeusz Ferenc oraz Przewodniczący Rady Miasta Rzeszowa Andrzej Dec. Oprócz przedstawicieli administracji państwowej i władz samorządowych na uroczystość przybyli ludzie nauki i kultury, przedstawiciele służb mundurowych, przedsiębiorcy, radni i parlamentarzyści oraz liczna rodzina laureata. Do Rzeszowa przyjechali także: konsul USA Chris Ausdenmore, były Rektor AGH prof. Ryszard Tadeusiewicz, prezes Oddziału Polskiego The Explorers Club Monika Rogozińska, przedstawiciele AKTK „Bystrze” oraz przyjaciele-kajakarze. Wystąpienia wielu dostojnych gości przybliżyły dokonania Piotra Chmielińskiego, które pozwoliły mu zapisać się na kartach historii odkryć geograficznych. Wiele ciepłych słów o kajakarzu-odkrywcy powiedział były Rektor AGH prof. R. Tadeusiewicz, który gościł w naszej uczelni znanego kajakarza w maju 2002 roku. Dużą niespodzianką podczas tej uroczystości było przesłanie Ryszarda Badowskiego, znanego podróżnika i dziennikarza oraz autora programu telewizyjnego „Klub sześciu kontynentów”. Sam honorowy Rzeszowianin przedstawił swoje dokonania podczas prezentacji zdjęć z wypraw kajakowych, podkreślając szczególnie swoją więź z Rzeszowem oraz z rodziną.

fot. M. Musiał

Uroczystości towarzyszyła wystawa fotograficzna Zbigniewa Bzdaka, podróżnika i fotoreportera oraz uczestnika wyprawy kajakowej Canoandes’79.

Honorowe obywatelstwo dla Piotra Chmielińskiego zbiegło się z upamiętnieniem dwóch innych jubileuszy znanego kajakarza: 25-lecia przepłynięcia Amazonki (1985/1986) oraz 30-lecia odkrycia Kanionu Colca (1981).

Piotr Chmieliński ukończył studia na Wydziale Maszyn Górniczych i Hutniczych (obecnie Wydział Inżynierii Mechanicznej i Robotyki) Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie w 1979 roku. Niedługo po obronie pracy dyplomowej wyjechał z wyprawą Canoandes’79 na podbój górskich rzek obu Ameryk. Wyprawa zaplanowana na rok trwała prawie trzy lata (dokładnie 33 miesiące). Kajakarze przepłynęli 25 rzek, w tym 13 po raz pierwszy. Największym jednak dokonaniem tej wyprawy było pierwsze w historii przepłynięcie w 1981 roku dziewiczej rzeki Rio Colca w Peru oraz odkrycie jej kanionu – najgłębszego na świecie. Uczestnicy wyprawy zgromadzili bogatą dokumentację filmową i fotograficzną oraz wydali przewodnik po górskich rzekach Peru In kayak through Peru. Zdobycie Kanionu Rio Colca zostało wpisane do Księgi Rekordów Guinnessa (1984), a w 2000 roku Piotr Chmieliński wraz z pozostałymi członkami grupy Canoandes został uhonorowany w Polsce nagrodą Super Kolosa, przyznawaną za wybitne osiągnięcia podróżnicze i eksploracyjne. W 1985 roku Piotr Chmieliński został współorganizatorem międzynarodowej wyprawy, której celem było przepłynięcie po raz pierwszy Amazonki od źródeł do ujścia. Jako jedyny z całej ekipy dokonał tego wyczynu, pokonując kajakiem i pontonem każdy kilometr tej rzeki (ponad 7000 km). Wyczyn Polaka uznano za jedno z największych osiągnięć eksploracyjnych XX wieku, a Chmieliński po raz drugi, tym razem indywidualnie, trafił do Księgi Rekordów Guinnessa (1990). Spływ Amazonką został opisany w National Geographic (kwiecień 1987) oraz w książce Z nurtem Amazonki (Running the Amazon 1989) Joe Kane’a, która została uznana za jedną z najlepszych książek podróżniczych wszech czasów. Książkę przetłumaczono na 11 języków. W języku polskim została opublikowana przez Wydawnictwo Prószyński i S-ka (1997) oraz Wydawnictwo Pascal (2002). W 2000 roku, pod patronatem National Geographic Society i Smithsonian Institute w Waszyngtonie, Piotr Chmieliński wraz z Andrzejem Piętowskim zorganizowali międzynarodową ekspedycję naukową „Source of the Amazon 2000”, która ustaliła z matematyczną dokładnością położenie najdalszego źródła Amazonki w masywie Nevado Mismi w Peru.

Piotr Chmieliński na stałe mieszka w Stanach Zjednoczonych w pobliżu Waszyngtonu, gdzie prowadzi własne przedsiębiorstwo HP Environmental specjalizujące się w ochronie środowiska. Tradycyjnie, co roku we wrześniu organizuje polskie spotkania kajakowe na rzece Potomac w Wirginii. Zawsze podkreśla swoją więź z AGH oraz utrzymuje stały kontakt z kajakarzami zrzeszonymi w krakowskim klubie „Bystrze”.

Dokonania Piotra Chmielińskiego, podobnie jak Andrzeja Piętowskiego i Zbigniewa Bzdaka, zostały spopularyzowane również w książce Oni też studiowali w AGH. Książka ta powstała na okoliczność Jubileuszu 90-lecia AGH i została wydana w 2010 roku przez Stowarzyszenie Wychowanków AGH.

Małgorzata Musiał
Biblioteka Główna AGH