Vivat Akademia
Periodyk Akademii Górniczo-Hutniczej
12 paĽdziernik 2024

Górnicza lampa się pali…

Wydawnictwa AGH polecają

Wśród książek Wydawnictw AGH – specjalistycznych, przeznaczonych dla wąskiego kręgu odbiorców – niewiele jest takich, które zyskują status bestsellerów. Monografia profesora Artura Bębna Górnicza lampa się pali… z pewnością stanowi wyjątek – opublikowana po raz pierwszy w 2008 roku, doczekała się już trzeciego wznowienia (łączny nakład ok. 2 tys. egzemplarzy) i wciąż cieszy się niesłabnącym zainteresowaniem czytelników, którym tradycje górnicze i hutnicze są bliskie. W związku ze zbliżającym się świętem górników warto przybliżyć pokrótce to wyjątkowe dzieło tym, którzy jeszcze nie mieli okazji się z nim zetknąć.

Książka nie pretenduje, jak podkreśla sam autor, do miana opracowania naukowego, choć jej niewątpliwym walorem jest niezwykle staranne opracowanie materiału faktograficznego, źródłowego oraz ilustracyjnego. Jest przede wszystkim „przewodnikiem subiektywnym”, opowieścią snutą przez miłośnika górniczych tradycji, ich admiratora i znawcę, który pragnie ocalić od zapomnienia to, co w nich najcenniejsze i najbarwniejsze, co decyduje o odrębności i oryginalności społeczności gwarków, co stanowi pomost między czasami najdawniejszymi a dniem dzisiejszym.

Dzieło jest warte rekomendacji z kilku co najmniej powodów. Ze względu na bogactwo treści i rozmach – kompendium. Z uwagi na osobisty ton oraz pełną ciepła, humoru, a miejscami krotochwilną narrację – pasjonująca i wciągająca lektura. Czytelnik znajdzie w niej wszystko: informacje o historii górniczego i hutniczego fachu, o Polakach szczególnie zasłużonych dla jego rozwoju i początkach szkolnictwa zawodowego, a także barwny opis obyczajów, obrzędów i ceremonii górniczych oraz tradycji związanych z obchodami Dnia Górnika i Dnia Hutnika w Akademii Górniczo-Hutniczej – przede wszystkim corocznych spotkań gwarków w karczmie piwnej, które autor przez lata organizował i prowadził. Na przebogaty folklor gwarecki składają się też pieśni górnicze i przyśpiewki śpiewane podczas piwnych biesiad (ich teksty wraz z zapisem nutowym podano w książce), specyficzna gwara (jej zrozumienie z pewnością ułatwi krótki słowniczek górniczych wyrażeń i terminów) czy symbolika i hierarchia wyrażana poprzez umundurowanie. Autor – prawdziwy znawca tej materii – nad każdym z przejawów górniczej tradycji pochyla się z równą pieczołowitością i troską o to, by nie zostały zapomniane.

oprac. zespół redakcyjny Wydawnictw AGH