Jerzy Malara – wspomnienie
- Szczegóły
- Kategoria: numer 11
- 29 styczeń 2014
Z głębokim żalem przyjąłem wiadomość o odejściu z naszego Górniczego Grona Jurka Malary, naszego przyjaciela, człowieka nad wyraz rzetelnego o wysokiej kulturze osobistej, absolwenta AGH Wydziału Górniczego o specjalizacji podziemnej eksploatacji złóż, którego całe życie związane było z górnictwem węgla kamiennego. Miałem możliwość, będąc członkiem Państwowej Rady Górnictwa, wielokrotnie wsłuchiwać się z uwagą w słowa wypowiadane przez Jurka Malarę o problemach górnictwa i o roli jaką w Polsce odgrywa węgiel, w nawiązaniu do polityki energetycznej naszego kraju. Cały czas dzielił się bardzo szeroko swoim bogatym doświadczeniem zawodowym i z pełnym oddaniem dla górnictwa wypełniał swoje pracowite życie, zawsze podkreślając piękno i odpowiedzialność zawodu górniczego.
Jerzy Malara
Żegnamy Cię Drogi Bracie Górniku słowami pieśni górniczej
…Gdy góry znowu się zachwiały
I stanąłeś Bracie u Światłości bram,
To wejdź w tą Światłość z tą błogą nadzieją
Że miłość nasza towarzyszy Ci tam…
Artur Bęben
Jurek Malara urodził się 11 maja 1928 roku w Sosnowcu.
Ojciec Józef był uczestnikiem III Powstania Śląskiego, weteranem wojny polsko-bolszewickiej (był ciężko ranny). Matka Stefania z domu Opara pochodziła z rodziny górniczej z Czeladzi.
W okresie międzywojennym rodzina mieszkała w Katowicach. Tam też rozpoczął naukę w szkole powszechnej im. Bartosza Głowackiego. Naukę przerwał wybuch II wojny światowej. Rodzina została wysiedlona z Katowic i przeniosła się do Warszawy. Ukończył szkołę powszechną, a w tajnym gimnazjum zaliczył dwie klasy gimnazjalne.
Po zajęciu przez Niemców Starego Miasta, w trakcie Powstania Warszawskiego, został wywieziony do obozu pracy w Schleusingen w Turyngii, gdzie pracował jako robotnik w zakładach zbrojeniowych.
W kwietniu 1945 roku, po wyzwoleniu przez wojska amerykańskie, został umieszczony w obozie dla obcokrajowców w Eisenach, a potem w Coburgu (Bawaria). Tam uczęszczał do polskiego gimnazjum (im. I. Paderewskiego), gdzie uzyskał małą maturę.
W 1946 roku wraca do Polski i w Katowicach kończy liceum uzyskując w 1947 roku maturę.
Podejmuje pracę w Instytucie Naukowo-Badawczym Przemysłu Węglowego w Katowicach (obecnie Główny Instytut Górnictwa) jako laborant w Dziale Wzbogacania i Petrografii Węgla. Podejmuje studia na Wydziale Górniczym AGH uzyskując w 1952 roku dyplom inżyniera górniczego. Wraca do pracy w GIG, gdzie zatrudniono go jako asystenta w Zakładzie Górniczym.
Nakazem pracy zostaje przeniesiony do Kopalni „Jowisz” w Wojkowicach Śląskich. Pełni kolejne stanowiska do nadsztygara, będąc równocześnie kierownikiem kopalnianej stacji ratownictwa górniczego. W 1955 roku zostaje przeniesiony do Dąbrowskiego Zjednoczenia Przemysłu Węglowego na stanowisko inspektora wentylacji, a w 1956 roku zostaje powołany na stanowisko naczelnego inżyniera w Kopalni „Generał Zawadzki”. W 1958 roku zostaje dyrektorem kopalni. W tym czasie uzupełnia studia na Wydziale Górniczym AGH uzyskując dyplom magistra inżyniera górnictwa.
W latach 1969–1974 pracuje w Wyższym Urzędzie Górniczym na stanowisku Wiceprezesa. Następnie zostaje przeniesiony do Ministerstwa Górnictwa i Energetyki, gdzie powołano go na stanowisko Generalnego Dyrektora. W latach 1978–1986 pełni funkcję wiceministra (Podsekretarza Stanu). W 1986 roku zostaje powołany na Prezesa Wyższego Urzędu Górniczego pełniąc tą funkcję do czasu przejścia na emeryturę w czerwcu 1989 roku.
Był członkiem Stowarzyszenia Wychowanków Akademii Górniczo-Hutniczej.
Dwukrotnie (1975–1981 i 1983–1991) był Prezesem Stowarzyszenia Inżynierów i Techników Górnictwa. Został Honorowym Prezesem SITG. Zostaje przewodniczącym Sądu Koleżeńskiego oraz przewodniczącym Komisji Wyróżnień i Odznaczeń.
W latach 1975–2005 jest redaktorem naczelnym Przeglądu Górniczego. Od 2009 roku wchodził w skład Rady Programowej, a następnie Rady Naukowej Przeglądu Górniczego pełniąc funkcję sekretarza tych organów.
Przez wiele lat wchodził w skład Komitetu Organizacyjnego Światowego Kongresu Górniczego, pełnił też funkcję przewodniczącego Polskiego Narodowego Komitetu Organizacyjnego tej Międzynarodowej Organizacji, został też Honorowym Członkiem Komitetu Organizacyjnego ŚKG.
Współpracuje z organizacjami górniczymi za granicą. Zostaje Honorowym Członkiem Stowarzyszenia Inżynierów Indii. Otrzymał odznaczenia i wyróżnienia zagraniczne – radzieckie, węgierskie, czechosłowackie i jugosłowiańskie.
Posiada liczne odznaczenia krajowe: Krzyż Komandorski (1998), Krzyż Kawalerski i Oficerski Orderu Odrodzenia Polski; Brązowy i Złoty Krzyż Zasługi; Order Sztandaru Pracy I i II klasy; Medal Zasłużonego Górnika PRL; Medal Zasłużonego dla Zdrowia Narodu.
Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Górnictwa uhonorowało Jerzego Malarę odznaczeniami: Zasłużony Działacz SITG, Złotą i Srebrną Odznaką Zasłużony dla Stowarzyszenia, Laurem Zasług. Posiadał Złotą i Srebrną Odznakę Naczelnej Organizacji Technicznej.
Jerzy Malara był autorem i współautorem wielu artykułów publikowanych na łamach czasopism technicznych oraz referatów prezentowanych na sympozjach krajowych i zagranicznych. W ostatnich latach przeprowadził krytyczną analizę okresu restrukturyzacji górnictwa na tle historii międzywojennej i powojennej przemysłu węglowego. Opublikował w Czasopiśmie Technicznym obszerny artykuł „Restrukturyzacja czy likwidacja polskiego przemysłu węglowego” (nr 140 z 2009 r.). Na ten temat pisał też w czasopiśmie Stowarzyszenia Wychowanków AGH – Vivat Akademia (nr 4 i 5/2010). Na łamach Wspólnych Spraw czasopisma SITG opublikował analizę „Ocena aktualnej sytuacji i perspektyw krajowego górnictwa węglowego”, a w 2013 roku dwuczęściowy esej „Restrukturyzacja górnictwa węgla kamiennego – mity i fakty”, a także analizę „Wpływ eksportu węgla na wyniki ekonomiczne przemysłu węglowego”.
Jerzy Malara był w latach 2011–2012 publicystą Nowego Kuriera – Polish Canadian Independent Courier (Toronto – Kanada) zamieszczając w nim swe felietony.
Całe życie kierował się dewizą Stanisława Staszica: „Być narodowi użytecznym”. Życiowymi autorytetami był właśnie Stanisław Staszic oraz Bolesław Krupiński. Jego pasją była filatelistyka, wędkowanie i majsterkowanie.
Jerzy Malara zmarł w Katowicach 15 listopada 2013 roku. Jest pochowany na Cmentarzu przy ul. Sienkiewicza – Plebiscytowej.
