Vivat Akademia
Periodyk Akademii Górniczo-Hutniczej
12 grudzień 2024

Dr inż. Wiesław Bogacz – wspomnienie

Zmarły w tym roku (29 stycznie 20012) kolega Wiesław Bogacz przez 16 lat był pracownikiem naukowym w Katedrze Geologii Złóż Węgla na Wydziale Geologii, Geofizyki i Ochrony Środowiska AGH. Ukończył studia wyższe w 1970 roku na Wydziale Geologiczno-Poszukiwawczym (obecnie Wydział Geologii, Geofizyki i Ochrony Środowiska) otrzymując stopień magistra inżyniera geologa górniczego (ze specjalnością geologia złóż kopalin stałych). Jego praca magisterska dotyczyła geologii złożowej węgli brunatnych. Pracę zawodową rozpoczął w AGH w 1971 roku na stanowisku asystenta. Zainteresowania naukowe koncentrowały się wokół problemów geologii i tektoniki złóż węgli kamiennych występujących w Górnośląskim Zagłębiu Węglowym. W 1978 roku obronił pracę doktorską pt. Tektonika utworów karbonu produktywnego rejonu Jastrzębia w Rybnickim Okręgu Węglowym. Najciekawszym elementem tej rozprawy była oryginalna teza, według której wykształcenie pokładów węgla w badanej części GZW jest przede wszystkim wynikiem aktywności struktur głębokiego podłoża.

fot. arch.

Przez kolejnych 9 lat dr Bogacz poświęcił się zagadnieniom geologii strukturalnej karbonu produktywnego GZW. W tym czasie opublikował 26 prac naukowych samodzielnie i we współautorstwie. W 1987 roku opuszcza Polskę i wyjeżdża do Australii, pracując początkowo w South Australian Institute of Technology, a później w różnych górniczo-geologicznych firmach konsultingowych. W firmach tych zajmował stanowiska eksperta, konsultanta, a ostatnio od 2004 roku zastępcy dyrektora w firmie Marathon Resources Limited. W okresie zarządzania firmą Marathon organizował praktyki dyplomowe dla studentów specjalności Geologia i Prospekcja Złóż oraz tematy badań dotyczące poszukiwań, rozpoznania i dokumentowania złóż surowców metalicznych złota i uranu. Pełny zakres wykonywanych przez niego opracowań, ekspertyz, analiz obejmował strategię i koncepcję poszukiwań złóż, rozwój modeli genetycznych złóż, analizę tektogenetyczną stosowaną w górnictwie i w poszukiwaniu złóż, geologię strukturalną złóż metali oraz geologiczno-strukturalną ocenę danych geofizycznych.

fot. arch.

Doktor Bogacz będąc w Australii podjął szczegółowe badania złożowo-tektoniczne węgla występującego na obszarach Południowej i Zachodniej Australii oraz Nowej Południowej Walii. W międzyczasie odbył dwa wyjazdy naukowe do Nepalu, zorganizowane pod auspicjami UNESCO. Ich celem była geologiczna prospekcja obszarów występowania wód termalnych w Centralnych Himalajach. W. Bogacz zajmował się tam deformacjami tektonicznymi, a w szczególności związkiem występowania gorących źródeł i cyrkulacji wód termalnych z budową strukturalną. W następnych latach zainteresowania naukowe dr. Bogacza zaczęły się koncentrować wokół genezy złóż metali. Zaczął prowadzić intensywne badania w celu zrozumienia i powiązania problemów tektonicznych, strukturalnych, złożowych i geologiczno-górniczych dotyczących złóż metali. Opublikował prace opisujące złoża położone w Australii, Ameryce Południowej, Afryce i Azji. Studia te przeprowadził w 300 stanowiskach złożowych odnoszących się do złóż złota, miedzi, niklu, cynku, ołowiu, a także złóż polimetalicznych i innych, m.in. diamentów. Wyniki tych szczegółowych badań pozwoliły dr. Bogaczowi na podjęcie próby sformułowania uniwersalnej koncepcji tektogenezy złóż, w której kluczową rolę odgrywają procesy tektoniczne oraz realia strukturalne. Koncepcję tę przedstawił w pracy pt. „The tectogenesis of the Tefler gold-cooper system in the Proterozoic Paterson Orogen, North Western Australia” opublikowanej w Roczniku Polskiego Towarzystwa Geologicznego w 2004 roku.

Wiesław Bogacz miał dobrze zorganizowany, nowoczesny warsztat badawczy, a także posiadał dużą umiejętność stosowania nowoczesnych metod analitycznych oraz wielowątkowej interpretacji uzyskiwanych wyników. Upowszechnił stosowanie metod analizy strukturalnej w geologii złożowej. Osiągnął ogromny sukces praktyczny, gdyż wykorzystywane przez niego procedury zostały zaakceptowane i docenione przez praktyków. Nadal są stosowane i przynoszą wymierne, utylitarne korzyści.

Pragnę wyrazić żal, iż okrutnym zrządzeniem losu, dr inż. Wiesław Bogacz już nigdy nie będzie mógł służyć swym doświadczeniem i nie będzie mógł nikomu przekazać swej ogromnej wiedzy.

Barbara Kwiecińska