Vivat Akademia
Periodyk Akademii Górniczo-Hutniczej
12 paĽdziernik 2024

Książka z Albanii

Znany już naszym Czytelnikom prof. Arqile Teta z Albanii, autor artykułu pt. Profesor Stanisław Zuber – wybitna postać geologii zamieszczonego w pierwszym numerze Vivat Akademia, wziął udział w październikowych uroczystościach jubileuszowych 65-lecia Stowarzyszenia Wychowanków AGH. Wychowanek naszej uczelni (studiował w latach 1956–1961), rzecznik Koła Stowarzyszenia w Tiranie, utrzymuje z uczelnią i z kolegami w Polsce szerokie kontakty. Często bywa gościem Stowarzyszenia Wychowanków, a dla uczestników wyjazdów do Albanii, organizowanych przez stowarzyszenie, jest nieocenionym opiekunem i przewodnikiem.

We wspomnianym artykule sygnalizował, że pracuje nad monografią o wybitnym polskim geologu profesorze Stanisławie Zuberze. Pracę ukończył, została wydrukowana i w czerwcu 2010 roku ukazała się w albańskich księgarniach. Na nasz jubileusz przywiózł kilkanaście egzemplarzy i podarował je stowarzyszeniu. Monografia, napisana w języku albańskim, zawiera również pięć stron w języku polskim. Są tu podziękowania autora za pomoc w wydaniu złożone Marszałkowi Senatu RP oraz Prezesowi Zarządu Grupy LOTOS SA, jak również za pomoc przy opracowywaniu monografii uzyskaną od wielu osób z Akademii Górniczo-Hutniczej i Uniwersytetu Jagiellońskiego oraz Towarzystwa Przyjaźni Albańsko-Polskiej i Ambasady RP w Tiranie.

Na język polski przetłumaczona jest również przedmowa, którą napisał członek Akademii Nauk Albanii prof. dr inż. Eduard Sulstarowa. Można w niej przeczytać o zasługach polskiego geologa i olbrzymiej pracy autora monografii.


„Jako badacz Ziemi, działający w dziedzinie sejsmologii i sejsmotechniki, korzystałem z dzieła wielkiego naukowca i wybitnego geologa profesora Stanisława Zubera. Jego dzieła, w tym Mapa Geologiczna Albanii w skali 1:200 000, a przede wszystkim Mapa Tektoniczna Albanii w skali 1:400 000 były wielką pomocą w naszych badaniach. Rewolucyjne koncepcje profesora Zubera o poziomowych przesunięciach, które nawiasem mówiąc, przez dłuższy okres czasu były u nas uważane za «reakcjonistyczne», okazały się rzetelne i prawdziwe także w naszych badaniach, głównie nad mechanizmem ogniska trzęsienia ziemi.

Profesor Zuber pracował przez 20 lat (1927–1947) w Albanii prowadząc znaczące badania w dziedzinie regionalnej geologii, tektoniki, a szczególnie w poszukiwaniu i odkrywaniu złóż ropy naftowej i gazu, które mają do dzisiejszego dnia bezsporną wartość.

Ten wybitny geolog, przez prawie 50 lat był odrzucony i zapomniany przez reżim totalitarny w Albanii, który uznał go za wroga i sabotażystę. Nie tylko skazał na zapomnienie jago dzieło, ale zabraniał czytać i studiować jego prace specjalistom. Zakazane było cytowanie opracowań Zubera. Reżim wręcz bał się wspominać jego imię.

Znajomość moja, i jak przypuszczam wielu moich kolegów po fachu, tej błyskotliwej postaci była bardzo ograniczona…

…Profesor Zuber to wielka osobowość, nie tylko ze względu na jego badania i odkrycia, liczne prace naukowe, ale przede wszystkim ze względu na jego oryginalne teorie i szeroki zakres spraw, którymi się zajmował (ropa naftowa, gaz ziemny, skały rudonośne, stratygrafia, zwłaszcza stratygrafia neogenu, tektonika, petrografia, paleografia). Był on wybitnym geologiem, poszukującym minerałów płynnych, gazowych lub stałych, ale także wielkim znawcą regionalnej geologii Bałkanów. Był także nowoczesnym tektonistą. Posiadał rozległą wiedzę o hydrogeologii i odkryciach wód podziemnych, którą odziedziczył po ojcu. Znał doskonale geologię inżynieryjną oraz inne dyscypliny nauki o Ziemi.

Do jego wielkich dzieł należy Muzeum Geologii w Kuczowie (Kucova), które sam zaprojektował i zbudował z zamiarem prezentacji geologii całego obszaru bałkańskiego. Zuber, jako jeden z nielicznych geologów swojego czasu, perfekcyjnie znał strukturę geologiczną zarówno Bałkanów, jak i Apeninów. Niestety, Muzeum Geologii w Kuczowie zostało zdewastowane, a później po jego śmierci zlikwidowane przez miejscową ciemnotę.

W monografii, którą mamy w ręku, autor nie tylko omawia majestatyczne dzieło Stanisława Zubera jako znakomitego geologa. Na stronach książki poznajemy szczegóły