Vivat Akademia
Periodyk Akademii Górniczo-Hutniczej
24 listopad 2024

Serwis „Open AGH” otwarty

8 stycznia uruchomiony został serwis Open AGH. To repozytorium otwartych zasobów edukacyjnych (OZE) przygotowanych przez pracowników, doktorantów i studentów naszej uczelni. Pomysłodawcą, twórcą i administratorem samego serwisu jest Centrum e-Learningu AGH.

Kilka miesięcy temu pisaliśmy na tych łamach o idei otwartej edukacji. W tym momencie warto sobie przypomnieć niektóre tezy tamtego artykułu. Należy też nakreślić kontekst, w jakim należy rozpatrywać projekt Open AGH.

Można z dużym prawdopodobieństwem przyjąć, że każdy czytelnik tego tekstu przynajmniej okazyjnie korzysta z produktów lub usług, które powstały w oparciu o szeroko rozumianą ideę swobodnego, darmowego dostępu. Nasze komputery mają zainstalowany system operacyjny Linux, przeglądamy zasoby Internetu za pomocą Firefoxa, poszukujemy informacji w Wikipedii… Można z tego wyciągnąć wniosek, że otwartość jest nam bliska, jednak czy jest tak samo, gdy jesteśmy dawcami, a nie tylko biorcami?

Dla niektórych spośród nas odpowiedź z pewnością brzmi „tak”. To np. ci, którzy są współtwórcami wymienionych narzędzi. Robią to nie tylko z altruizmu czy (mówiąc w przenośni) chęci spłacenia długu, który zaciągnęli u społeczności internetowej. Dzięki temu mogą się też uczyć, zdobywać doświadczenia i kontakty, budować dobrą reputację zawodową, a w konsekwencji przewagę na rynku pracy.

Elementy takiego myślenia są też coraz silniej obecne w obszarze kształcenia akademickiego. W 1999 roku Massachussetts Institute of Technology zdecydował się udostępniać za darmo część cyfrowych zasobów edukacyjnych, które tworzyli jego pracownicy. Były to np. konspekty albo nagrania wideo z wykładów. Tak powstało pierwsze na świecie uczelniane repozytorium OZE. Inicjatywa MIT znajduje coraz liczniejszych kontynuatorów. W Polsce AGH jest pierwszą uczelnią, która podjęła ten krok.

Materiały umieszczone w Open AGH objęte są licencją Creative Commons: Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Na tych samych warunkach (CC: By – NC – SA). Creative Commons (CC) to system ochrony praw autorskich inny niż tradycyjny copyright. Pozwala on autorowi na samodzielne określenie, kto i co może robić z jego utworem. Koniecznie trzeba podkreślić, że objęcie swojego dzieła licencją CC nie oznacza wyzbycia się praw autorskich – ani osobistych, ani majątkowych.

Zgodnie z zasadą przyjętą w Open AGH wszystkie udostępnione zasoby mogą być przez każdego internautę kopiowane, rozprowadzane, przedstawiane, wykonywane i przekształcane w celu stworzenia tzw. utworów zależnych. Użytkownik serwisu jest jednak zobowiązany do spełnienia trzech warunków:

1. Musi podać autora oryginalnej pracy oraz adres strony, z której ją pobrał (czyli Open AGH).

2. Może wykorzystać utwór tylko do celów niekomercyjnych (w szczególności kształcenia innych lub siebie). Nie ma prawa zarabiać na nim.

3. Jeśli stworzy utwór zależny musi go udostępnić na tej samej licencji.

Zamieszczając dzieło w Open AGH naukowiec promuje swoją pracę, wspomaga innych wykładowców, nauczycieli i uczniów oraz stwarza warunki by samemu uzyskać od innych przydatne dla siebie materiały. To zresztą nastąpi bardzo szybko – dzięki przystąpieniu naszej uczelni do międzynarodowej organizacji OpenCourseWare Consortium (OCWC) będziemy mieli przez Open AGH dostęp również do zagranicznych, anglojęzycznych repozytoriów OZE.

W chwili otwarcia w Open AGH znajdowało się 69 kursów, których przestudiowanie zajęłoby jednej osobie 1000–1500 godzin. To wspaniały kapitał początkowy. Naszym celem musi być jednak ciągły rozwój bazy. Wiemy, że wielu pracowników AGH już teraz udostępnia stworzone przez siebie materiały dydaktyczne, zazwyczaj na swoich stronach domowych. Zapraszamy do umieszczenia ich także w Open AGH. Zachęcamy też gorąco do tworzenia nowych zasobów i przesyłania ich do serwisu. Nie muszą to być całe kursy – wielką wartość mają pojedyncze teksty, grafiki, symulacje, konspekty kursów, nagrania audio i wideo itp. Materiały dobrej jakości mają realną szansę nawet na kilkadziesiąt tysięcy „kliknięć” rocznie. Nie trzeba wyjaśniać, jak wielką korzyść przyniesie to także ich autorom.

Więcej informacji na temat Open AGH uzyskać można na stronie open.agh.edu.pl oraz przez bezpośredni kontakt z pracownikami Centrum e-Learningu.

Adres serwisu: open.agh.edu.pl

E-mail kontaktowy:
Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.

Jan Marković