Vivat Akademia
Periodyk Akademii Górniczo-Hutniczej
19 kwiecień 2024

Zabytkowe kopalnie i skanseny górnicze

na kartkach pocztowych wydanych przez Pocztę Polską

W ostatnich latach Poczta Polska wydaje cyklicznie serie ilustrowanych kartek pocztowych z wydrukowanym znaczkiem, tak zwanych całostek. Najstarszą, nadal kontynuowaną, jest wydawana od 2003 roku seria Piękno ziemi Polskiej. Inne serie obecnie wydawane to: parki narodowe, historyczne obiekty instytucji kultury w Polsce, polscy projektanci znaczków pocztowych, znikające rzemiosła, obiekty z Listy Światowego Dziedzictwa UNESCO w Polsce, szlak cysterski w Polsce, polskie placówki dyplomatyczne. Z przyjemnością pragnę odnotować, że do tych tematów w 2009 roku Poczta Polska dołączyła serię kopalnie zabytkowe i skanseny górnicze. W ramach tego cyklu tematycznego wydano w 2009 roku dwie kartki, a w roku 2010 trzy kartki. Inicjatorem i pomysłodawcą tego cyklu, do którego przekonał władze Poczty Polskiej, był zmarły w 2009 roku w wieku 44 lat dyrektor generalny Wyższego Urzędu Górniczego Grzegorz Pażdziorek.

Jak już wspomniałem pierwsze dwie kartki tej serii weszły do obiegu pocztowego w nakładzie po 27 tysięcy sztuk w 2009 roku – dokładnie 28. lutego. Na pierwszej z nich pokazanej na rys. 1 (numer według Katalogu Fischera Cp 1491) przedstawiono:

– na znaku opłaty o wartości 1,45 zł – budynek Zabytkowej Kopalni Srebra w Tarnowskich Górach;

– na ilustracji: zdjęcia komory srebrnej, chodnika podziemnego oraz komory zawałowej w Zabytkowej Kopalni Srebra w Tarnowskich Górach.

Na drugiej kartce, pokazanej na rys. 2 (Cp 1492) przedstawiono:

– na znaku opłaty o wartości 1,45 zł – fragment wyciągowej maszyny parowej w Skansenie Górniczym „Królowa Luiza” w Zabrzu,

– na ilustracji: zdjęcia chodnika podziemnego z wózkiem węglowym, fragment maszyny parowej oraz wózek ze znakiem Poczty Polskiej i napisem „Poczta sztolniowa”.

Kolejne trzy kartki weszły do obiegu 24 lutego 2010 roku, w nakładzie po 29 500 sztuk. Na pierwszej z nich, pokazanej na rys. 3 (Cp 1529) przedstawiono:

– na znaku opłaty o wartości 1,55 zł: szyb Zabytkowej Kopalni „Ignacy”,

– na ilustracji: zdjęcie wieży ciśnień i szybu „Głowacki” Zabytkowej Kopalni „Ignacy” w Rybniku.

Na drugiej kartce, pokazanej na rys. 4 (Cp 1530) przedstawiono:

– na znaku opłaty o wartości 1,55 zł – korytarz podziemny sztolni „Czarnego Pstrąga” w Tarnowskich Górach,

– na ilustracji: zdjęcie zabytkowego wejścia do szybu „Ewa”, prowadzącego do sztolni.

Na trzeciej kartce, pokazanej na rys. 5 (Cp 1531) przedstawiono:

– na znaku opłaty o wartości 1,55 zł – trasę kolejki podziemnej w Zabytkowej Kopalni Węgla Kamiennego „Guido” w Zabrzu,

– na ilustracji: zdjęcie szybu Zabytkowej Kopalni Węgla Kamiennego „Guido”.

Wszystkie kartki o wymiarach 148 × 105 mm, wydrukowano jednostronnie, techniką offsetową, na kartonie białym.

W dniu wprowadzenia do obiegu ostatnich trzech kartek, z inicjatywy filatelistów – członków Okręgu Śląsko-Dąbrowskiego Polskiego Związku Filatelistów, stosowano datowniki okolicznościowe w Urzędach Pocztowych: Rybnik 1, Tarnowskie Góry 1, Zabrze 1. Reprodukcje tych datowników, które można traktować jako datowniki pierwszego dnia obiegu, pokazano na rys. 7.

Zainteresowanych tematyka emisji znaków pocztowych Poczty Polskiej (znaczków, całostek – kartek i kopert z nadrukowanym znaczkiem, datowników okolicznościowych) odsyłam do internetowego katalogu umieszczonego na stronie:

www.kzp.pl

Na zakończenie pragnę wspomnieć o pierwszych polskich kartkach pocztowych o tematyce górniczej. Wydane one zostały w 1931 roku w ramach serii kartek pocztowych z nadrukowanym znakiem opłaty z podobizną Henryka Sienkiewicza. Na jednej z 32 ilustracji pokazano kopalnie nafty w Borysławiu (rys. 6). Zdjęcie to powtórzone zostało jeszcze później na innych seriach kartek pocztowych.

Stanisław Mitkowski

Rys. 1. Kartka pocztowa Cp 1491. Kopalnia srebra w Tarnowskich Górach.
Rys. 2. Kartka pocztowa Cp 1492. Skansen Górniczy „Królowa Luiza”.
Rys. 3. Kartka pocztowa Cp 1529. Zabytkowa Kopalnia „Ignacy”.
Rys. 4. Kartka pocztowa Cp 1530. Sztolnia „Czarnego Pstrąga” w Tarnowskich Górach.
Rys. 5. Kartka pocztowa Cp 1531. Zabytkowa Kopalnia Węgla „Guido” w Zabrzu.
Rys. 6. Datowniki okolicznościowe stosowane 24.02.2010 w Urzędach Pocztowych: Rybnik 1, Tarnowskie Góry 1, Zabrze 1.
Rys. 7. Kartka pocztowa Cp 50. Kopalnie nafty w Borysławiu